Bệnh thận là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh thận đang gia tăng và trở thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Bệnh thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh trở nặng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng về bệnh thận, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Bệnh thận là gì? 

Bệnh thận là một nhóm các bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng của thận. Thận là cơ quan quan trọng của cơ thể, có chức năng lọc chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu, đồng thời duy trì sự cân bằng hóa học của cơ thể. Khi thận bị tổn thương, chúng không thể thực hiện các chức năng này một cách hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ chất thải trong máu và các vấn đề sức khỏe khác.

Nguyên nhân gây bệnh thận

Bệnh tiểu đường: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh thận, trong đó bệnh tiểu đường là một trong những yếu tố chính. Bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh thận. Theo thời gian, lượng đường trong máu cao có thể làm hỏng các mạch máu nhỏ trong thận.

Huyết áp cao: Huyết áp cao không được kiểm soát có thể gây áp lực lên các mạch máu trong thận, dẫn đến tổn thương.

Viêm cầu thận: Viêm cầu thận là tình trạng viêm các bộ lọc nhỏ trong thận (cầu thận). Bệnh này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm nhiễm trùng, bệnh tự miễn và các bệnh lý khác.

Bệnh thận đa nang: Bệnh thận đa nang là một bệnh di truyền gây ra sự phát triển của các nang chứa đầy chất lỏng trong thận.

Nhiễm trùng đường tiết niệu: Nhiễm trùng đường tiết niệu không được điều trị có thể lây lan đến thận, gây viêm và tổn thương.

Lạm dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể gây hại cho thận nếu sử dụng quá nhiều hoặc trong thời gian dài.

Các triệu chứng của bệnh thận 

Bệnh thận có thể diễn ra âm thầm trong một thời gian dài trước khi xuất hiện các triệu chứng rõ ràng.

Phù (sưng) ở chân, tay hoặc mặt 

Thận có chức năng lọc máu, loại bỏ nước dư thừa và điều chỉnh nồng độ muối (natri) trong cơ thể. 

Khi chức năng thận suy giảm, nước và muối không được đào thải hiệu quả, dẫn đến tình trạng ứ nước trong các mô. Protein bị mất qua nước tiểu làm giảm áp suất keo trong máu, khiến nước từ lòng mạch rò rỉ ra mô, gây phù. 

Phù thường thấy ở mắt cá chân, bàn chân, bàn tay hoặc mặt. Vào buổi sáng có thể thấy sưng mí mắt do nước tích tụ qua đêm. 

Thay đổi lượng nước tiểu và màu sắc nước tiểu

Nếu cầu thận bị tổn thương, khả năng tái hấp thu nước bị rối loạn, làm tăng hoặc giảm lượng nước tiểu. Trong bệnh thận giai đoạn cuối, lượng nước tiểu có thể giảm hẳn, dẫn đến vô niệu (không đi tiểu).

Bên cạnh đó, màng lọc cầu thận trở nên “rò rỉ”. khiến protein thoát ra nước tiểu. Protein làm nước tiểu có bọt. 

Cao huyết áp

Thận kiểm soát huyết áp bằng cách điều hòa lượng nước và muối trong máu. Khi thận suy, muối và nước bị giữ lại, làm tăng thể tích máu, khiến huyết áp tăng.

Thận cũng sản xuất renin, một enzyme quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp. Khi thận bị tổn thương, sự tiết renin có thể mất kiểm soát, gây tăng huyết áp

Ngứa da, da xanh xao

Chức năng thận suy giảm làm tăng nồng độ phốt pho trong máu, gây tích tụ canxi-phốt pho ở da, dẫn đến ngứa.

Thiếu máu do suy thận khiến da xanh xao, nhợt nhạt.

Chuột rút, đau cơ

Suy thận làm mất cân bằng điện giải (đặc biệt là kali, canxi, natri), gây co rút cơ. Thiếu canxi trong máu cũng có thể gây đau cơ, loãng xương.

Một số bệnh về thận phổ biến

Suy thận 

Suy thận là tình trạng chức năng thận bị suy giảm, khiến thận không thể lọc máu và loại bỏ chất thải hiệu quả như bình thường. Điều này dẫn đến sự tích tụ các chất độc hại trong cơ thể, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng

Viêm cầu thận: 

Viêm cầu thận là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở cầu thận, là các đơn vị lọc máu nhỏ bé trong thận. Cầu thận có vai trò quan trọng trong việc loại bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu để tạo thành nước tiểu. Khi cầu thận bị viêm, chức năng lọc máu của thận bị suy giảm, dẫn đến sự tích tụ chất thải trong cơ thể và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe.

Bệnh thận đa nang: 

Bệnh thận đa nang là một bệnh di truyền. Đây là một loại rối loạn di truyền đặc trưng bởi sự phát triển của nhiều nang chứa đầy chất lỏng trong thận. Những nang này dần dần lớn lên, chèn ép và phá hủy các mô thận lành, dẫn đến suy giảm chức năng thận theo thời gian.

Sỏi thận: 

Sỏi thận là tình trạng hình thành các tinh thể rắn trong thận do sự lắng đọng của khoáng chất và muối có trong nước tiểu. Những viên sỏi này có thể nhỏ như hạt cát hoặc lớn như viên sỏi, gây tắc nghẽn đường tiết niệu, làm tổn thương thận và gây ra các cơn đau dữ dội.

Nhiễm trùng đường tiết niệu: 

Nhiễm trùng đường tiết niệu là tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở bất kỳ phần nào của đường tiết niệu, bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo.

Cách điều trị bệnh thận

Phương pháp điều trị y khoa

Trước tiên, bệnh nhân cần được thăm khám và thực hiện các xét nghiệm để xác định tình trạng bệnh. Tùy theo mức độ tổn thương thận, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Một số phương pháp phổ biến bao gồm sử dụng thuốc kiểm soát huyết áp, thuốc lợi tiểu và các loại thuốc bảo vệ thận. Đối với những trường hợp suy thận nặng, bệnh nhân có thể phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận để duy trì sự sống.

Chế độ ăn uống khoa học

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh thận. Người bệnh nên hạn chế muối, đường và các thực phẩm giàu đạm để giảm áp lực lên thận. Việc tăng cường rau xanh, trái cây tươi và các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa sẽ giúp cải thiện chức năng thận. Ngoài ra, uống đủ nước mỗi ngày theo khuyến nghị của bác sĩ cũng là yếu tố quan trọng giúp thanh lọc cơ thể và hỗ trợ hoạt động của thận.

Thói quen sống lành mạnh

Duy trì lối sống lành mạnh là một trong những yếu tố then chốt giúp kiểm soát bệnh thận. Việc tập thể dục nhẹ nhàng, như đi bộ hoặc yoga, có thể giúp cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe tổng thể. Người bệnh cũng nên tránh xa các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá và hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn để giảm nguy cơ làm tổn thương thận.

Sử dụng phương pháp hỗ trợ tự nhiên

Bên cạnh các phương pháp điều trị y khoa, một số thảo dược thiên nhiên như râu ngô, nhân trần, cây mã đề có tác dụng hỗ trợ thanh lọc thận và giảm viêm nhiễm. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý sử dụng mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.