Sốt xuất huyết là một bệnh lý nhiễm virus nguy hiểm, gây ra bởi virus Dengue và truyền nhiễm chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes. Bệnh này có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Một trong những yếu tố quan trọng giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng là chế độ dinh dưỡng hợp lý. Bài viết dưới đây NYK sẽ hướng dẫn chi tiết về lý do bị sốt xuất huyết, các thực phẩm nên ăn và kiêng, cùng những lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân để hỗ trợ quá trình hồi phục hiệu quả nhất.
1. Lý Do Bị Sốt Xuất Huyết
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, chủ yếu lây qua muỗi Aedes, một loại muỗi sống chủ yếu ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Khi muỗi bị nhiễm virus Dengue đốt người, virus sẽ xâm nhập vào cơ thể và gây ra những triệu chứng như sốt cao đột ngột, đau cơ, đau khớp, phát ban và đôi khi có xuất huyết.
Bệnh có thể chia thành bốn thể lâm sàng chính, từ thể nhẹ cho đến thể nặng, khi đó người bệnh có thể gặp phải tình trạng chảy máu, suy giảm chức năng gan, hay thậm chí là sốc, đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Một trong những yếu tố làm gia tăng khả năng nhiễm bệnh là môi trường sống của muỗi, các khu vực có tình trạng vệ sinh kém hoặc mật độ muỗi cao.
2. Vai Trò Của Chất Dinh Dưỡng Trong Việc Hồi Phục Từ Sốt Xuất Huyết
Chế độ dinh dưỡng hợp lý là yếu tố cực kỳ quan trọng giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng sau khi mắc sốt xuất huyết. Trong suốt quá trình nhiễm virus, cơ thể người bệnh phải đối mặt với sự mất nước lớn, suy giảm các khoáng chất và vitamin, đồng thời phải làm việc hết công suất để chống lại virus. Chính vì vậy, việc cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết sẽ giúp cải thiện hệ miễn dịch, tái tạo tế bào và các mô tổn thương, đồng thời duy trì năng lượng cho cơ thể trong quá trình phục hồi.
Các chất dinh dưỡng quan trọng nhất cần bổ sung trong thời gian này bao gồm:
- Nước và điện giải: Người bệnh sốt xuất huyết dễ bị mất nước và các chất điện giải do sốt cao và xuất huyết. Việc bổ sung đủ nước và các dung dịch điện giải giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể.
- Vitamin C: Giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm và phục hồi tổn thương mô. Các loại trái cây như cam, quýt, bưởi, hay rau cải xanh là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào.
- Sắt và các khoáng chất khác: Giúp tạo máu và bổ sung lượng hồng cầu bị thiếu hụt trong quá trình xuất huyết.
- Protein: Hỗ trợ cơ thể tái tạo mô và tế bào, làm lành vết thương, đồng thời giúp duy trì năng lượng cho người bệnh.
3. Sốt Xuất Huyết Nên Ăn Gì?
Chế độ ăn uống cho bệnh nhân sốt xuất huyết cần chú trọng đến các thực phẩm dễ tiêu, giàu vitamin, khoáng chất, và giúp duy trì nước và điện giải cho cơ thể.
3.1. Cháo, Súp
Cháo và súp là những món ăn dễ tiêu hóa và dễ hấp thụ, cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng mà cơ thể cần. Cháo nấu từ gạo, súp từ thịt gà, cá, hay rau củ là lựa chọn lý tưởng giúp bệnh nhân bổ sung đủ nước và năng lượng mà không gây khó khăn cho dạ dày, đặc biệt trong thời gian sốt cao.
3.2. Sữa, Sữa Chua
Sữa và sữa chua không chỉ cung cấp protein mà còn cung cấp các lợi khuẩn giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa của bệnh nhân. Sữa giàu canxi và vitamin D, giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, trong khi sữa chua chứa các vi sinh vật có lợi giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột. Ngoài ra, sữa và sữa chua còn cung cấp một nguồn năng lượng dễ tiêu hóa và không gây cản trở cho quá trình tiêu hóa.
3.3. Rau, Củ, Quả
Rau xanh và trái cây tươi là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ thiết yếu. Các loại rau như rau muống, rau ngót, cải xanh hay trái cây như cam, bưởi, kiwi, dưa hấu đều rất giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình hồi phục. Trái cây cũng giúp bổ sung lượng nước thiếu hụt trong cơ thể.
3.4. Thực Phẩm Chứa Nhiều Chất Sắt
Trong quá trình mắc sốt xuất huyết, người bệnh có thể gặp phải tình trạng thiếu máu do mất máu và tổn thương các mạch máu. Vì vậy, bổ sung thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ (thịt bò, thịt heo), gan, đậu, và các loại hạt giúp bổ sung hồng cầu và cải thiện tình trạng thiếu máu.
3.5. Thực Phẩm Giàu Vitamin K
Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong việc đông máu và giúp ngừng xuất huyết. Những thực phẩm giàu vitamin K như rau cải, rau bina, bông cải xanh, bắp cải và các loại lá xanh đậm nên được ưu tiên trong khẩu phần ăn của bệnh nhân sốt xuất huyết.
3.6. Nước Dừa
Nước dừa là một trong những thức uống tự nhiên giúp bổ sung nước và khoáng chất (kali, natri, magiê) hiệu quả, rất cần thiết cho cơ thể trong thời gian bệnh. Uống nước dừa giúp bệnh nhân duy trì được năng lượng và tránh tình trạng mất nước.
3.7. Nước Chanh
Nước chanh có tác dụng giải khát, cung cấp vitamin C và giúp tăng cường hệ miễn dịch. Bên cạnh đó, nước chanh cũng giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa và giảm các triệu chứng khó chịu khi bị sốt.
3.8. Chất Đạm
Chất đạm từ các nguồn thực phẩm như thịt nạc, cá, đậu hũ, đậu và các loại hạt giúp tái tạo mô và tế bào, làm lành các tổn thương trong cơ thể. Protein cũng giúp cơ thể duy trì sức khỏe và phục hồi sau khi bệnh.
4. Sốt Xuất Huyết Nên Kiêng Gì?
Mặc dù chế độ ăn uống quan trọng, tuy nhiên có một số thực phẩm cần kiêng để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
4.1. Đồ Ăn Dầu Mỡ
Người bệnh nên hạn chế ăn đồ dầu mỡ vì sẽ làm tình trạng viêm trong cơ thể nghiêm trọng hơn
Đồ ăn chiên rán và nhiều dầu mỡ có thể gây khó tiêu và làm tăng tải cho hệ tiêu hóa. Những thực phẩm này cũng làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng và có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể.
4.2. Đồ Cay Nóng
Món ăn cay, nóng có thể kích thích dạ dày và gây khó chịu cho bệnh nhân. Các gia vị mạnh như ớt và tỏi có thể làm tăng cơn sốt, khiến cơ thể phải làm việc thêm để điều chỉnh nhiệt độ, làm chậm quá trình hồi phục.
4.3. Thực Phẩm Màu Đỏ, Đậm Màu
Các thực phẩm có màu đỏ, đậm màu hoặc đen như thanh long, cà chua, củ dền, hay các loại trái cây và rau củ có sắc tố mạnh tuy không gây hại trực tiếp cho sức khỏe người bệnh, nhưng có thể gây khó khăn trong việc chẩn đoán tình trạng xuất huyết ở bệnh nhân sốt xuất huyết. Những thực phẩm này có thể khiến bác sĩ dễ nhầm lẫn với dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa, vì màu sắc của chúng tương tự với máu. Việc tiêu thụ các loại thực phẩm này có thể làm ảnh hưởng đến quá trình theo dõi và điều trị bệnh, vì vậy nên hạn chế sử dụng để tránh những hiểu lầm trong quá trình chẩn đoán và điều trị.
4.4. Trứng
Trứng có thể gây dị ứng đối với một số bệnh nhân, đặc biệt khi hệ miễn dịch của người bệnh đang suy yếu. Ngoài ra, trứng chứa một lượng cholesterol nhất định, vì vậy cần hạn chế nếu người bệnh có vấn đề về tim mạch hoặc hệ tiêu hóa yếu.
5. Những Lưu Ý Khi Chăm Sóc Bệnh Nhân Sốt Xuất Huyết
Cung cấp đủ nước: Người bệnh sốt xuất huyết dễ bị mất nước, vì vậy cần đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày để duy trì sự cân bằng trong cơ thể.
Theo dõi các triệu chứng: Lưu ý các dấu hiệu xuất huyết, đau bụng, khó thở, hay tình trạng mệt mỏi quá mức. Nếu có dấu hiệu bất thường, bệnh nhân cần được đưa ngay đến cơ sở y tế.
Giữ môi trường sạch sẽ: Muỗi là nguyên nhân chính gây bệnh, vì vậy cần loại bỏ môi trường sống của muỗi, như các vũng nước đọng trong nhà.
Chế độ nghỉ ngơi: Bệnh nhân cần nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thời gian phục hồi và chống lại virus.
>>Xem thêm: Bệnh Bạch Hầu Là Gì? Dấu Hiệu Cảnh Báo Và Cách Phòng Ngừa
>>Xem thêm: Mẹo chữa dị ứng thời tiết tại nhà – Giải pháp hiệu quả cho bạn